نرگسِ بهبهان
20 دی 90
تهران
از ونک تا میرداماد
پیرمرد نگاهش به شاخه‌های نرگس در دستم است. می‌پرسد:
پیرمرد حالا اینا بو اَم داره؟
شاخه‌ها را می‌گیرم طرفش. بو می‌کندشان.
پیرمرد خیلی کمه بوشون.
من دیگه در حد گل‌خونه‌های تهران بو می‌ده دیگه. نرگس شیراز که نیس.
مرد جوان شیک‌پوشی که صندلی جلو نشسته و یک عینک آفتابی درشت بر چشم دارد، بدون آن‌که سرش را برگرداند طرف ما می‌گوید:
مرد جوان البته اون که به اسم نرگس شیراز مشهور شده، اصلش مال بهبهانه، نه شیراز. تقریبَن از حدود سه چار هفته‌ی پیش چیدنِشون شروع شده تا یکی دو هفته‌ی دیگم هس. اگه برین بهبهان می‌بینین. یه عالم دشت، پُرِ نرگس. خیلی جذابه. ولی خب کیه که اینا رُ به مردم معرفی کنه؟ ما این‌جا تو این تهرون، عادت کردیم همین صحنه‌ها رُ ببینیم. همش باید دعوا ببینیمُ درگیریُ سروصدا وُ ترافیکُ دودُ دَم. همَش تو سرُ کله‌ی هم می‌زنیم. نفسم که می‌کشیم، دوده.
پیرمرد آره والا. چن وقت پیش، من یکی از همکارای قدیمم به یکی دیگه از همکارا گفت آقاجون ما تو گلپایگان زندگی می‌کنیم، اون‌جام عسلای خیلی خوبی داره، بیاین تابستون یه سر اون‌جا. خلاصه اون بنده خدا وُ خونوادَشُ با خودش برد اون‌جا پیش خودش. یه یه هفته‌ای اون‌جا بودن. یه روز دیدمش، گفت عجب غلطی کردم اینا رُ دعوت کردم. گفتم چرا؟ گفت اینا اومدن، من همون صبح اول صبحونه شیر تازه‌ی گاو گذاشتم جلوشون. می‌گفت همَشون از دَم مریض شدن، کارشون کشید به بیمارستان. عادت نداشتن شیر تازه بخورن. به اون چربی. مث یه دست کله‌پاچه سنگین بوده واسَشون. بدنِ‌شون عادت نداشته. مگه نه محلیاشون میخورن، صد سالَم عمر می‌کنن. ولی ما این‌جا به همین زندگی عادت کردیم. یه مشت آب سفیدُ می‌خوریم به اسم شیر، نه چربی داره، نه خاصیت، نه هیچی. گفتم بِش باباجون ما که به اون هوا عادت نداریم. ما باید به‌جای اکسیژن دود تنفس کنیم، باید آب سفید به جای شیر بخوریم. بدن‌مون این‌جوری عادت کرده. جایی بریم که هوای سالم باشه، غذای سالم باشه، مریض می‌شیم. این که اسمش زندگی نیس. زندگی رُ اونا می‌کنن که تو درُ دهاتن. آروم، تمیز، پاک، سالم. نه استرسِ ما رُ دارن، نه اعصاب‌خوردیِ ما رُ دارن، نه این غذاهای ناسالم ما رُ دارن. آخه گوسفندی که کاغذُ آشغال بخوره، این چی می‌شه گوشتش؟
من خب اونام حسرت زندگی ما تو تهرون رُ میخورن.
پیرمرد بعله. خب به خاطر امکاناتشه. مگه نه امکانات تهرونُ ببری گلپایگون، طرف مگه مغزِ خر خورده بیاد تو این دودُ دِم؟ ولی زندگیِ سالمُ خیال آسوده رُ اونا دارن.
مرد جوان خیال آسوده که ندارن. این دوستمون که می‌گن اونا حسرت این‌جا رُ دارن، واسه اینه که گول ظواهر این‌جا رُ میخورن. نه اینکه هیچ دردی نداشته باشن. بنده‌های خدا اونام درد خودشونُ دارن. الانه دیگه اوضاع همه بِهَم ریخته. همه درد دارن. مشکل دارن. بدبختی دارن. منتها اونا اقل‌کم یه هوای تازه دارن که توش نفس بکشن. یه طبیعت بکرُ قشنگ دارن. یه آرامش دارن. من شغلم جوریه که مدام در سفرم. هفته‌ای لااقل دو بار سفر می‌رم. همه‌جای این مملکتُ رفتم. شما پرت‌ترین جای این مملکتُ بری، اونقد جاهای دینی داره، اونقد طبیعت بکرُ دس‌خورده نداره، اونقد زیبایی داره که خدا می‌دونه.
دختری که از آن وقت تا حالا ساکت نشسته بود، می‌پرد وسط حرف مرد جوان و از راننده می‌پرسد:
دختر آقا من می‌خوام برم دفینه.
راننده موزه‌ی دفینه؟ جلوتره.
دختر از روی کاغذ آدرس را بلند می‌خواند:
دختر جنبِ دفینه، بازار بزرگ.
پیرمرد می‌خوای دفینه یا بازار بزرگ؟
دختر بازار بزرگ.
راننده بیا این دفینه، اینم بازار بزرگ.
دختر چقد می‌شه؟
راننده شیشصد.
دختر بفرمایین.
راننده خورد نداشتی؟ صدی چی؟
دختر نه.
دختر که پیاده می‌شود، پیرمرد از مرد جوان می‌خواهد که ادامه دهد:
پیرمرد می‌فرمودین.
مرد جوان بله عرض می‌کردم. یه مملکت چارفصل داریم. شما اردیبهشت هرجای این کشور که بری یه صفای خاصی داره. بی‌نظیره تو دنیا. ولی قدرشُ نمی‌دونیم. یه دوره‌ای من اردیبهشت می‌رفتم لرستان. این طبیعت زاگرس، اصلن دیوانه‌کنندَس. ولی این ملت ما فقط راهِ شمالُ بلدن. تا دو روز تعطیلات پیدا می‌شه راه می‌افتن طرف شمال.
پیرمرد واسه اینکه نزدیکه.
مرد جوان نه. چطور حاضرن هشت ساعت تو راه‌بندون جاده چالوس وایسن، ولی حاضر نیستن پنج ساعت از اون‌وَر برن لرستان، پای زاگرس. من نمی‌فهمم چی داره این شمال آخه؟
پیرمرد هیچی. یه دریا داره که اونم ممنوع الوروده و نمیشه رف توش.
من تازه دیگه تهرانیا چیزی از شمال باقی نگذاشتن.
پیرمرد بعله. همین‌طوره.
مرد جوان یا همین کیش که حالا مثلن بهترین جای تفریحی ایران شده وُ ادعاشونه آقایون که این‌جا رُ کردیم قطب گردشگری. چارتا برجُ پاساژ ساختن اسمشُ گذاشتن گردشگری. ملت هم میرَن فقط واسه خرید. درصورتی‌که این جزیره یه عالم خواص درمانی داره. به خاطر مقدار بالای اکسیژنی که اونجاس. به خاطر مرجان‌های دریایی‌ش. فقط یه‌جای دیگه تو دنیا هست که این ویژگی رُ داره. اونم بحر المیته، بین اردنُ اسرائیل. اون‌جا چون کم‌ارتفاع‌ترین جا تو دنیاس، اکسیژن زیادی داره. اگه برین می‌بینین دورتادورِ تمام ساحلاش هتلای بزرگِ زنجیره‌ایِ بین‌المللی ساختن به چه بزرگی. و چقدر از سراسرِ دنیا گردشگر میاد اون‌جا واسه درمان. همین شرایطُ تو کیش ما داریم. بهترشم داریم. چون این‌جا به‌خاطر یه موجود طبیعیه، یعنی مرجانا. ولی کیه که استفاده کنه؟
پیرمرد اصلن کسی خبر نداره.
مرد جوان یا همین سواحل بوشهر. جنس شن‌ماسه‌های خاصی که اون‌جا داره تو دنیا کم‌نظیره. طوریه که یه عالم خاصیت درمانی داره. شاید فقط یه جای دیگه تو دنیا شبیهش هست اونم سواحل استرالیاس. ولی اصلن ما استفاده نمی‌کنیم. یا سمت چابهار همین‌طور. باید یه عده برن سرمایه‌گذاری کلان کنن، اطلاع‌رسانی کنن. ولی کی این کارُ می‌کنه؟
پیرمرد هیشکی.
مرد جوان تو عسلویه، آب اون‌جا جون می‌ده برای غواصی. یکی از بهترین نقاط دنیاس واسه غواصی. یه آقایی هم اومد چَن وقت پیش سرمایه‌گذاری کرد اون‌جا مجموعه غواصی راه انداخت. یه مدتی گذشت، نه کسی تحویلش گرفت، نه تبلیغشُ کرد. هیچی دیگه، ورشکست شد بنده خدا.
پیرمرد همینه دیگه. اصلن کسی به فکر نیس. کی جرأت می‌کنه سرمایه‌گذاری کنه؟
مرد جوان شیرازیای قدیم یه رسمی داشتن، وقتی بچه‌شون به دنیا میومد شراب دفن می‌کردن. حالا همون شرابُ ببین ترکیه چه قیمت می‌دَن.
پیرمرد همین‌طوره. یادمه. آقا من همین کنار پیاده می‌شم.
همان‌طور که پیاده می‌شود:
پیرمرد مشکل ما یک دوتا نیس که آقا!
با پیاده‌شدن پیرمرد، چند دقیقه‌ای به سکوت می‌گذرد. ذهن من هنوز درگیر دشت‌های نرگس بهبهان است. می‌پرسم:
من نرگسای بهبهان همین اندازه‌ای‌اَن؟ یا ازون درشت‌تران که بِشون می‌گن شهلا؟
برمی‌گردد و اول با تعجب به من و بعد هم به گل‌ها نگاه می‌کند.
مرد جوان نه درشت‌تر از اینه. خصوصیت بذرشونَم اینه که یه بار که بکاری تا چندین‌سال برات گل می‌ده. هر سالم که می‌گذره گُلاش بزرگ‌تر می‌شه.
راننده به اون می‌گن نرگس. نه این تهرونیا. گل باید تو خاک دربیاد. نه گلخونه. بی‌بو وُ بی‌خاصیت.
سرم را خم می‌کنم طرف گل‌ها، چشم‌هام را می‌بندم و نفس عمیق می‌کشم. انگار که بخواهم همه‌ی عطرشان را ـ همان عطر نیم‌بندِ گلخانه‌ایِ آمیخته با بوی دود تهران را ـ یک‌جا ببلعم.